SAZAN TEKNİK KONULAR II. KURŞUN, KURŞUN KAPLAMA, TAŞ KURŞUN...

Sevgili Sazancı Dostlar,
Benim sazancılık hayatımda adeta bir devrim oluşturan ve son yıllardaki sazan avlarımda randımanı çok arttırdığına inandığım ve aşağıda resmi olan ürünleri dört, beş senedir kullanmaktayım. Aslında basit bir ayrıntı gibi görülebilen bu malzemeyi kullandığımdan beri özellikle olta düzeneğimde büyük bir değişiklik olmuş ve bu değişiklik de verime yansımıştır, en azından ben öyle düşünüyorum. İşte malzeme:


Toz gibi bir malzeme bu, naylon tozu diyelim daha basiti...


Olta kurşunlarını kaplama son yıllarda büyük bir gelişme göstermiştir. Bir zamanlar olta kurşunları sadece metalikti ve bazıları hala daha öyle ancak artık büyük çoğunluğunun üzerinde bir çeşit kaplama malzemesi yer alıyor. Ancak böylesi kaplamalı kurşunlar ne yazık ki ülkemizde çok yaygın değil. Daha doğrusu kaplamayı geçtim, kurşun çeşitleri açısından da ne yazık ki klasik birkaç çeşitten öteye gidilememesi gerçeği var. Sanırım bunun arz-talep ilişkisiyle de alakası var. Yani ithalatçı firmalar “Bizden farklı kurşun isteyenler mi var ki, biz getirmiyoruz!” deseler adamlar haklı. Hele hele ülkede hala kurşun yerine somun ya da buji bağlayarak olta yapan bazı amatörler bile varsa, söylenecek çok şey kalmıyor belki de

Bunlar da bu malzeme ile üretilenler...


Kamuflajlı kurşun kullanmanın sazan avında randımanı kesinlikle artıran faktörlerden biri olduğuna inanıyorum. Avlaklarda profesyonel balıkçıların kullandıkları ağların da kurşunlarının kamuflajlı olmadığını hemen hepimiz biliyoruz. Ayrıca, özellikle amatör balıkçı baskısının yoğun olduğu sularda sazanın suda olta görmediği gün neredeyse yok denecek kadar azdır. Kamuflajlı kurşun kullanımının da yaygın olmadığını göz önüne aldığımızda sazanın her gün bir şekilde maruz kaldığı metalik renkli kurşunların bir alışkanlık hayvanı olan sazan için önemli bir tehlike sinyali olabileceğini iddia etmek çok da yanlış değildir.

Kamuflajlı kurşun henüz ülkemiz sularında çok yaygınlaşmış bir kullanıma sahip değildir...


Bu nedenle metalik renkli kurşunlarımızı kamufle etmek için bir kaplama malzemesi kullanmaya yaklaşık 4-5 sene önce başladım. Kurşun kaplama malzemesini İngiltere’den satın aldım ve uzun zamandır hemen hemen hiç bir oltamın kurşununu kaplamasız olarak kullanmıyorum. Resimlerde de görüleceği üzere benim tercihim Gold Label Tackle’ın kaplama malzemesidir. Genel olarak bu firmayı kaplama malzemesinin renklerini ve matlıklarını beğendiğim için tercih ediyorum. Söz konusu kaplama malzemesi aslında toz haline getirilmiş plastikten başka bir şey değildir.

Benim en sevdiğim renklerden bir karışım, yeşil üzerine kahverengi benekler...


Bu kaplamanın iki amaca hizmet ettiği düşünülebilir. Öncelikle kurşuna koruyucu bir özellik katıyor. Sert bir cisme takılarak kenarında bir çentik oluşan kaplamasız kurşun en güçlü köstekleri bile kopartabilecek bir bıçak ucu gibi çıkıntı oluştururken, kaplamalı kurşunlarda böyle bir etki kurşuna sadece bir ezik ya da çukur gibi bir zarar verebilmektedir. İkinci olarak da kaplamalar bir kamuflaj vazifesi görmekte ve kullanılan bir çok renk ile de her türlü göl tabanına uyum sağlayabilecek özellik taşımaktadırlar. Zaten sazan amatörleri için de olayın cazip yanı burada ortaya çıkmaktadır. İster gezer tip isterse de iskandil tipi olsun avlanılan göletin taban renklerine ve yapısına uygun bir kurşun, doğal görünümüyle gün geçtikçe amatör ve balıkçı baskısıyla tedirginliği artan sazanın yakalanmasında önemli bir rol oynamaya başlamaktadır.

Bazen açık, bazen koyu renk tonlar avlağın alt yapısına göre seçilmeli...


Gerçi kaplamalı kurşun kullanmak bir kişisel tercih meselesidir. Özellikle parlak renkli olanların berrak sularda ışığı yansıttıkları düşünüldüğünden, birçok amatör, çoğu zaman mat renkte olanları tercih etmektedir. Aslında parlak renkli bir kaplama malzemesiyle kaplanmış kurşunun mat hale getirilmesi çok da zor değildir. Ben çoğunlukla taban yapısı mil ve çamur olan göletlerde avlanırken, naylon kaplamalı kurşunların çok daha etkili olduğu ileri sürüyorum. Eğer kaplamalı kurşununun parlak olduğu düşünülüyorsa bir zımpara ile onu ovalayarak üzerinde çizikler oluşturulabilmekte ve bu çiziklere özellikle mil ya da çamur parçacıklarının bulaşması ile çok daha doğal bir görüntü elde edilebilmektedir. Aslında bu konuda farklı düşünenler de yok değil. Onlara göre parlak renkli kurşunlar genelde kullanılmadıklarından muhtemelen avlanılan gölette de daha önce hiç kullanılmamış olacaklardır. Eğer avlanılan gölette sazanlar daha önce kaplamalı kurşun görmedilerse bundan ürkmeleri için de pek bir neden olmayacaktır, kaldı ki bunun sazanlar için cazip tarafı bile olabilir çünkü meraklı hayvanlar olan sazanlar bu parlak nesnenin ne olduğunu araştırma cazibesine de kapılabilirler.

Gezer tip kurşunlar için de kaplama kullanmak akıllıcadır...


Bunun ne oranda etkili olacağını bilemiyorum. Daha doğrusu görselliği arttırma konusunda parlak ve fosforlu yemlerin bile kullanılabildiği sazan avında bunun da bir yaklaşım olduğunun akılda tutulması gereklidir. Çünkü gerek Eskişehir gerekse de bazı komşu bölgelerde son zamanlarda artan renkli plastik boncuk kullanarak sazan yakalama da bir vakadır. Büyük olasılıkla bu boncuklar görsellikleri fazla olduğundan iş yapmaktadırlar ancak ben bunların kullanılmasının yaygınlaşması konusunda da doğrusu tedirginlik duymaktayım. Herhangi bir şekilde sazanın yutabileceği bu boncukların sazana zarar verip vermeyeceği konusunda ciddi bir araştırma yapılmış değildir. Benim kanaatim ise sazana zarar verebileceği yönündedir. Bu konunun daha enine boyuna tartışılması hatta tüm amatörlerin bu konuda görüşünün alınmasının da gerekeceğini düşünmekteyim. Gerçi boncuk kullanımını savunacaklar, bu boncukların oltaya takılış biçiminden sazana zarar vermeyeceği yönünde görüş bildirebilirler ama bunun başka bir tartışma konusu olarak işlenmesi daha uygun olacağından konuya burada ayrıntılı olarak girmek istemiyorum.

En sevdiğim yuvarlak tip kurşunlar özellikle orta mesafeli takımlarda çok verimli...


Avlağa göre uygun olanların saptanması avlağın alt yapısına bağlı olacaktır..


Biz tekrar kurşun kaplama olayına dönersek, sizlere bu kaplama olayının nasıl gerçekleştirildiğini anlatmak istiyorum. Aslında bu işlem son derece kolay. İster kendi döktüğünüz olsun, ister bayiden satın aldığınız olsun kurşununuzu bir ocak ya da ısı kaynağında erimeyecek ancak erime noktasına yaklaşacak oranda ısıtıyorsunuz. Aşağıda yaptığım gibi..


Erimemesi çok önemli yoksa kurşunun şekli deforme olur. Ben bu ısıtma işlemini bir tüpgaz üzerinde kurşunu bir pense ya da kargaburun ile tutarak yapıyorum. Eğer kaplama yapılacak kurşun iskandil tip ise bu tutma işlemini fırdöndünün olduğu yerden yapabilirsiniz. Şayet kurşun gezer tip ise ortasından geçirdiğiniz bir tel ile de kurşunu tutabilirsiniz.


Ocağın üzerinde erime noktasına yaklaşan kurşunu ister kaplama malzemesi toz plastiğin olduğu bir kaba daldırın, isterseniz bu malzemeyi parmaklarınızla kurşunun üzerine tuz eker gibi dökün. Kurşunun ısısı ile eriyen toz plastik hemen kurşunun üzerine sıvanacak ve o şekilde kalacaktır.


Ben genelde kaplama malzemesini tuz eker gibi kurşunun üzerine döküyorum ve kurşunun hemen her noktasına yayılmasını sağlıyorum. Ardından son şeklini vermek için tekrar biraz ısıtma daha yapıyorum ama bunda da üzerindeki kaplamanın yanmamasına ya da koyulaşmamasına dikkat edilmeli.


Bu noktada, eğer kurşuna ikinci bir renk ilave etmek istiyorsam, mesela yeşil üzerine kahverengi gibi, onu da yine parmak ucuyla bir çimdik aldığım farklı renkteki malzemeyi üzerine uyguluyorum ve soğumaya bırakıyorum. İsterseniz soğumayı kurşunu bir su dolu kaba sokarak da yapabilirsiniz. Sonuçta aşağıdaki resimde yer alan kaplanmış kurşun ortaya çıkıyor.


Bu kurşunların parlak halini matlaştırmak ince bir zımpara ile çok kolaydır...


Şimdi de yine kurşun konusuna, kendi döktüğüm kurşunlarla devam etmek istiyorum. Aşağıdaki kalıplar yurtdışından satın aldığım ve yine iskandil tip kurşun dökmek için kullandığım kalıplar. Yalnız burada bir konuya dikkat çekmeden geçmek istemiyorum. Malum kurşun zehirli bir madde olduğundan, hem dökülmesinde hem de eritilen kurşun buharının solunmasında büyük sakınca bulunmakta bunu kapalı mekanlarda deneyecek amatör dostların bu tehlikeyi gözönüne almaları ve gerekli önlemleri almaları büyük önem taşımaktadır.


Bu kalıplardan bir seferde 4 kurşun dökebildiğim kalıp, 45, 60, 75 ve 95 gram kurşun dökmek için hazırlanmış. Eğer erittiğim kurşundan çok fazla curuf çıkmazsa ve biraz da dökerken özen gösterirsem çok düzgün ve güzel kurşunlar dökebiliyor. Kalıbı satın alırken beraberinde tutma aparatını da almıştım.


Kurşunları dökerken iyice erimiş kurşunu sırayla ilk delikten itibaren hepsine akıtıyor ve bir kerede 4 kurşunu birden dökebiliyorum.


Son derece pratik ve kullanışlı olan bu kalıpla döktüğüm 45 ve 60 gramlık kurşunları nispeten daha hızlı kamışlarda kullanıyorum. 75 ve 95 gramlık kurşunları da daha ağır kamışlarda ve uzak mesafeli atışlar için kullanıyorum.


Bu kurşunlarda Remixon’un 6 numara beyaz fırdöndülerini kullanıyordum ama büyük olasılıkla bu sene daha koyu renk ve biraz daha büyük numara fırdöndü kullanacağım.


Döktüğüm bu kurşunları yine kaplama malzemesiyle kaplıyor ve son şeklini veriyorum. Bu kaplamalarda genelde yeşil üzerine kahverengi noktalar yapıyor, eğer kurşunun kaplanmış son halini parlak bulursam bazen daha koyu bir renkle ya da ince bir zımpara ile matlaştırabiliyorum.


Bu arada yine kaplanmış olan orijinallerini yurtdışından satın aldığım kurşun çeşitleri de var. Bunları da çeşitli avlarda kullandım ve içlerinde çok sevdiğim ve iyi verim aldığım kurşunlar da var. Şimdi bunlardan bazılarını aşağıda vermeye çalışayım. Bu kurşunlarla ilgili detaylı bilgi almak isteyenler tabii ki sorabilirler.

Atomic'den çok sevdiğim kurşunlar, özellikle yeşil renk olanı süperdir.


Yine Atomic'den "dung" (Gübre) görünümlü kurşunlar.


"Gübre" görünümlü kurşunun yakın planı.


Bir başka Atomic modeli, "Bottle" (Şişe) görünümlü kurşun, verim aldıklarımdan.


Uzak mesafe için büyükçe modeller.


Yine uzak ve orta mesafe kurşunları.


Anchor'dan kamuflajlı kıstırma kurşunlar, özellikle şamandıralı takımlarda süper.


Anchor'un bu çeşitli boy ve renklerdeki kıstırma kurşunları çok kullanışlı.


En ilginç ürünlerden biri, tungsten bileşimli yumuşak kurşun.


Ben Nash ve Kryston yumuşak kurşun kullandım, Kryston daha hoşuma gitti.


Bu yumuşak kurşunun bir çok şekilde kullanımı olabiliyor. İsterseniz misinaya bile uzunlamasına sıvayabiliyorsun, her türlü şekil vermek mümkün, tekrar tekrar kullanabiliyorsun, bozulmuyor. Şimdi değişik renklerde olanları da çıktı. Gerçekten de çok kullanışlı harika bir ürün.

Kurşun ekibi toplu halde.


Sazan Avında Taş Ağırlık (kurşun) Kullanılması...

Son yayınlanan Avrupa Birliği Yönerge’sine göre balık avcılığında kurşun kullanılmasının en geç 2015 yılı itibarı ile yasaklanacağı göz önüne alındığında tüm amatörlerin oltaları için alternatif bir ağırlık arayışına yöneleceği ve buna bağlı olarak da çeşitli insan yapımı kurşun kaplamaların geliştirilebileceği de düşünülmektedir. İmalatçılar her ne kadar çeşitli biçimlerde malzeme ve renklerle doğal görüntü sağlamak adına olta kurşunlarını örtmeye, kaplamaya çalışıyorlarsa da sonuçta ortaya çıkanlar insan gözüne göre kamuflaj olmakta ve balığın doğal ortamındakilere oranla doğal olmaktan uzak kalabilmektedirler. Bu durumda da birçok insanda, en doğalı ortada dururken, neden başka bir arayışa yönelmeli ki diye bir yaklaşımın da doğması çok abes değildir.


Total Carp dergisi okuyucularının 2003 yılının En İyi Yeni Ürünü olarak seçtiği taş kurşunlar, çeşitli tank, havuz ve göletlerde yapılan uzun araştırmaların sonucunda geliştirildiği için bizim klasik ve gri tonlu, lök görüntülü kurşunlarımıza bir alternatif olarak doğmuştur. İngiltere de başarılı bir biçimde kullanılan taş kurşunlar, günümüzde Avrupa’nın birçok bölgesinde de artan bir popülerliğe sahiptir. Birçok biçimde bulunabilen taş kurşunların hem fırdöndülü hem de gezer tipi olmak üzere, standart kurşunlara benzer bir çok tipi vardır. Gerçek taşlardan yapılan bu ağırlıkların renk ve boyut olarak da farklılık gösterebilmesi onların doğallığını da artırabilmektedir.


Taş kurşunların en önemli bazı avantajları şöyle sıralanabilir.
1. Çevre dostu bir ürün olarak renk, büyüklük, şekil ve ağırlık açısından eşsiz olmasıdır.
2. Taş kurşunlar diğer kurşunlar gibi suya büyük bir hızla düşmez, daha yavaş bir biçimde tabana iner ve bu yüzden de batak, çamur ve killi zeminler için büyük avantaj oluştururlar.
3. Taş kurşunlar suda bırakılarak üzerlerinde yosun ve diğer bitkilerin oluşması sağlanabilir bu da kurşunun daha çok doğal kamuflaja sahip olmasını sağlayabilir.
4. Göl ve nehir yatakları genelde doğal taşlık tabana sahip alanlar olduklarından bu avlaklarda kullanılan taş kurşunların olağanüstü kamuflaj özellikleri büyük avantaj sağlar.
5. Ayrıca bu taş kurşunlar genelde gözenekli taşlardan yapıldıklarından koku verici ve balık çekici maddelerin de üzerlerinde kullanılmasına izin verirler.


Bana göre, taş kurşun kullanmanın avantajlarından en önemlisi çok kısa köstekli takım yapabilmeyi mümkün kılmasıdır. Bu birçok amatör için yemin kurşuna yakın olması pek istendik değildir ama çok uzun köstek kullanılsa bile yemin ve kancanın kurşuna çok yakın bir noktaya düşme olasılığı yüzünden eğer kurşun tabana oturduktan sonra misina çekilip de takım gerginleştirilmedikçe bunun garantisi yoktur. Yemin kurşuna yakın olmasının istenmeme nedeni ise sazanın kurşunu görerek tehlikeyi fark edebileceği düşüncesinden kaynaklanmaktadır. Benim kişisel gözlemlerim de bir çok suda klasik kurşun görüntüsüne aşina olan sazanın kendi rengini taşıyan kurşunlara karşı bir tepki ve korku taşımaya başladığı yönündedir. Bu da taş kurşun kullanılması için önemli nedenlerden biridir. Sazan avında kısa köstek kullanılmasının burada sayamayacağım birçok avantajı daha vardır, ancak bunları daha sonraki bir paylaşımda saçak ve köstek konusunda işlemeyi düşünüyüyorum.


Balıkların ilişkilendirme yoluyla bazı şeyleri öğrenebildikleri düşünüldüğünde ortamdaki doğal olamayan her şey, mesela bir olta kurşunu, zaten tedbirli ve huylu bir balık olan sazan için muhtemel bir tehlike sinyali olabilmektedir. Özellikle yoğun balıkçı çeken ve yüzlerce, binlerce olta atılan avlaklarda sürekli olarak üç aşağı beş yukarı aynı biçim ve renkte kullanılan kurşunların da bu avlakları zor hale getirdiği iddiası çok da abartı olmamaktadır. Aslında, bir çakıl taşı biçimindeki görüntüsü ile taş kurşunun balık tarafından dikkat çekmeyeceğini düşünmek mantıklıdır.






Ancak, taş kurşunun da bazı dezavantajları yok değildir. Özellikle, kurşunla karşılaştırıldığında hafifliğinden dolayı darbe etkisi ya da kancanın ağza saplanması boyutunda dezavantaja sahiptir. Ayrıca şekil olarak da uzun mesafe atışları için çok uygun değildir. Ancak kısa mesafe ve orta mesafeler için avantajları büyüktür. Özellikle de kısa mesafede klasik olta düzeneğine tepkili sazan için çok etkili bir alternatif olduğu ortadadır. Taş kurşunların, son geliştirilen tipi alt yapısı batak ve çamur kaplı tabanlar için gerçekten de büyük bir avantaj oluşturmaktadır. Henüz , bu modeli kullanma şansım olmadı ama büyük olasılıkla önümüzdeki yaz böyle bir niyetim var.

Ben bu kurşunları en etkili Dodurga’nın alt yapısı çakıl olan kayalık bölgesinde kullandım. Ancak, özellikle koyu renk olanlarında daha fazla randıman aldım. Sanırım açık renk olanlarını bir ya da iki gün suda, özellikle de avlağın suyunda, tutarak biraz yosunlaşmasını ve renk değiştirmesini sağlamak daha etkili olabilir. Darbe etkisi (bolt effect) dezavantajını da bir iki vuruşta yaşadığımı ilave etmek isterim. Gerçi bu biraz daha büyük taş kullanılarak telafi edilebiliyor ama orta ve kısa mesafe kamışlarımın hızlı takım olması ve atar değerlerinin biraz düşük olması sorun yaratmadı değil. Allah nasip ederse bu sene “silt” modeli ile daha iyi verim alabileceğimi sanıyorum.

Fırınlanmış seramik hammaddesinden yapılmış bana ait gezer tipler:


Bu konudaki deneylerimi geçen sene gezer tip üzerinde biraz yoğunlaştırdım ve yukarıdaki kendi geliştirdiğim modelleri denedim. Bu yukarıda yer alanları, sağ olsunlar bazı seramikçi meslektaşlarıma, tarif üzerine yaptırdım. Bunlardan bazıları ile, özellikle küçük olanlarından da iyi randıman aldığımı söyleyebilirim. Şekil olarak biraz yuvarlak olmaları belki biraz dezavantaj oldu ama temelde kamuflaj açısından son derece işlevsel olduklarını söyleyebilirim. Henüz deneylerimi sonlandırmadım, bakalım zaman içerisinde neler ortaya çıkacak, çok yoğun olamasa da, merak içinde araştırmalarımı sürdürüyorum.

Hoşçakalın Sevgili Sazancılar...

[WEST]

Ateş hocamıza çok teşekkür ediyorum yine güzel bilgiler ve görüntüler var
bende son zamanlarda bu taş kurşun işine fazla merak saldım
yapabilirsem kesik küçük mermer parçalarından değerlendirme yapacağım.

paylasım için teşekkürler abi

[FARSLAN0640]

paylasım için saol

FARSLAN0640 Nickli Üyeden Alıntı

paylasım için saol

farslan94 Nickli Üyeden Alıntı

paylasım için teşekkürler abi

Sevgili Arslan'lara ilgileri ve paylaşımları için çok teşekkür ediyorum, sağlıcakla kalınız.

[Muharrem BAŞKAYA]

Yani sazan işinin püf noktası bütüm takımı kamufle etmekten geçiyor diyebiliriz.Yem haricinde!!!
Ateş abi kurşun tamam, iğneler tamam, yem de tamam.Peki misanayı nasıl görünmez yapacağız.veya şöyle sorayım; dalga boyu balıklar açısından algılanması en zor renkler hangisidir?Suyun rengine göre seçimin dışında farklı bir yorum yaparsanız dahada çok sevinirim...Teşekkürler...

[Onur]

senin bize verdiği bilgileri devamı okudum vakit daha iyi anlyorumki sazan avı gerçek bir sanatdır,ALLAH seni korusun

[zorman]

paylaşımlasrınız için teşekkürler hocam.öğrenecek daha çok şeyimiz varmış.

[Eskişehir'li Fatih]

Ateş hocam Derin bir gecenin sessiz havasından sesleniyorum konunuzu okuyarak;

Umarım görüşmeyeli keyif bozuklukları olmamıştır bu akşam söyle güzel bir kurşun araştırması yapıyorum malum Şafak 29... bunudamı diyecektim hocam yaaaa 29 oldu hey maşallah öyle mutlu heyecan doluyuz ki ama bu aralar toplanılan en saglam takımlarla en iyi saglam oltalar yapıcagız yarın Adem abime ugrayacagım hocam ve biraz fırdondülü kurşun arıyacagım var heryerde ama ben yuvarlak olarak bakmaya çalışacagım hocam bir başka konuda tutkal ile üzerine ince bir kum yapısı ile yapmak kafama yattı gibi bir denemek lazım onunla ugraşırım yarın siz baga devam herhalde hocam buda sorulurmu en derin yaranıza bastım degılmı hocam ben konu anlatımına canı gönülden teşekkür ediyorum saygılarımla hoşçakalın..

[Fatih ÇAM]

Nasılsınız Ateş abicim, abilerin abisi iyisinizdir inşallah.. forumda gezerken bu konuyu farketim ve hemen okumaya başladım. Ateş abicim yine döktürmüş bize tüm ustalığını ta derinlerden hissettirmiş..
Hocam dün Fatihle buluştuk konuştuk anlattık eskilerden.. Bugün dedeye gidicem hocam benim makaralı için kurşun almıştım onu değiştiricem dededen, sizin tavsiyelerinize uygun kurşunlar bakıcam hocam..Elinize sağlık hocam, başımızdan eksik olmayın siz görüşmek dileğiyle sayın hocam esen kalın...